Dağlar yer altında bulunan iç kuvvetlerin bazı sebeplerle ortaya çıkmasıyla oluşan yer yüzü şekilleridir. Ayrıca oluşumları yaklaşık 700 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Volkanik hareketler sonucu meydana gelirler. Aynı zamanda dünya üzerinde bilinen en yüksek dağ, Çin – Nepal sınırındaki Everest Dağı’dır.
Türkiye’de ise en yüksek dağ, Ağrı Dağı’dır. 5137 metre yüksekliğinde, volkanik bir patlama sonucu oluşmuştur. Doğu Anadolu bölgesinde yer alır. Ayrıca aktif değildir, sönmüş bir yanardağdır.
Oluşumlarına Göre Dağlar
Dağlar, uzun yıllar sonucu belli evrelerle oluşumlarını tamamlamış ve bugünkü hallerini almıştır. Bu oluşum sürecine orojenez adı verilmektedir.
Orojenik Dağlar
Kendi içinde kıvrımlı ve kırıklı dağlar olmak üzere 2’ye ayrılır. Yer kabuğunun etkisiyle ortaya çıkmışlardır.
Kıvrımlı Dağlar
Kıta kenarlarında bulunan boşlukların tortularla dolması ve bu tortuların yanlardan gelen basınç sebebiyle yükselerek kıvrım şeklini alması sonucu oluşmuştur. Bu sebeple sıradağlar şeklinde görülürler. Türkiye’de Kuzey Anadolu Dağları ve Toros dağları, kıvrımlı dağlara örnektir.
Kırıklı Dağlar
Kırıklı dağlar, aynı kıvrımlı dağlar gibi yanlarda oluşan sert basınçlar sonucu ortaya çıkan kırık şeklindeki yükseltilerdir. Türkiye’de Ege bölgesinde yer alan Yunt, Aydın ve Gediz dağları kırıklı dağlara örnektir.
Volkanik Dağlar
Yer altında ısınan magma yeryüzündeki çatlaklardan yukarı doğru fışkırarak ortaya çıkar ve volkanik dağları oluşturur. Bu dağların etrafındaki topraklar tarım için oldukça verimlidir. Dünya üzerinde sönmüş ya da aktif olan bir çok yanardağ bulunur. Etna yanardağı, dünyadaki aktif yanardağlardan bir tanesidir.
Dağların Özellikleri
- Dağlarda her 300 metrede bir, hava sıcaklığı düşüşe geçer.
- Soğuk alanlar olduklarından yaşamaya pek elverişli değildir. Ancak düz kısımlarında, etek dediğimiz bölgeler tarım için uygundur.
- Ayrıca dağlarda aşağıdan yukarıya doğru farklı iklim değişikliklerini görmek söz konusudur.
- Güneş yeryüzünü aşağıdan yukarıya doğru ısıtır. Bu yüzden dağların yüksek yerleri, aşağılara göre daha soğuk olur.
- Aynı zamanda dağlar kayak, tırmanış gibi dağ sporlarına imkan verir.
Ayrıca ilginizi çekebilecek diğer yazılarımız;
