Susam Bitkisi Nedir ? Susam Bitkisi Faydaları Nelerdir ?

Susam Bitkisi Nedir ?

Susam Bitkisi Nedir: Dünya tarihinde kültüre alınmış en eski yağ bitkilerinden biri olarak karşımıza çıkan susam yağı, dünyada tropik ve subtropik iklim kuşaklarında yoğun bir şekilde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bilhassa Çin, Hindistan ve Sudan susam yetiştiriciliğinde öncü ülkelerdendir. Ülkemizde de susam yetiştiriciliği yapılmakta ancak ülkemiz susamı sadece yağı için kullanmamakta kullanım ağı diğer ülkelerle kıyaslanınca çok fazladır. Susam bitkisi yetiştiriciliğinde kısmen de olsa son yıllarda bir düşüş göze çarpsa da susamın bilhassa tohumuna olan ihtiyaç gün geçtikçe artış göstermektedir. Susam tohumunda %50-60 oranında yağ bulunurken %25 oranında da protein barındırmaktadır. Ülkemiz bazlı düşünüldüğünde özellikle ikinci ürün olarak Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Susam Yetiştiriciliğinde Tohum ve Bitkisel Özellikler

Ortalama 60-120 cm arasında boylanabilen susam bitkisi, köşeli ve yassı bir sap yapısına sahiptir. Koyu yeşil renge sahip olan susam bitkisinin sapının üst yüzeyi tüylü olabildiği gibi çıplak olan türleri de mevcuttur. Ancak bizim ülkemizde yetişen susam türleri göz önene alındığında ülkemizdeki türler tüylü yapıya sahiptirler. Kazık kök yapısına sahip bir bitki olan susam 1-1,5 m toprak derinliğine inebilmektedir. Susam bitkisinin ovale benzeyen küçük ve sivri uçlu tohumları vardır. Tohumların bin taneye yakın ağırlığı 2,5-5 gr arasında değişim göstermektedir. Bitkinin tohumları siyah, beyaz, sarı, krem ve kahverengi gibi farklı farklı renklerde olabilmektedir. Beyaz tohumlar diğer renkli tohumlara nazaran bünyelerinde daha çok yağ, bunun yanında daha az protein barındırmaktadırlar.

Susam Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler

Genel itibariyle toprak seçiciliği az olan bir bitki olmasının yanında sıcağa karşı dayanıklılığı da oldukça fazladır. Susam bitkisinin yetişme süresi 90-120 gün gibi kısa olmasından ötürü; özellikle ülkemizde ikinci ürün olarak sıklıkla tercih edilmektedir. Sıcak iklim bitkisi olan susam sıcak yerlerde çok daha etkin yetiştirilir. Susamın yetiştirildiği bölgenin aylık sıcaklık ortalaması ortalama 15-20 derece ve üstünde olması; bitkinin daha verimli yetiştiriciliği için hayati öneme sahiptir. Kuraklığa dayanıklılığı da diğer bitkilere kıyasla çok daha iyidir. Alüvyal yapıdaki ve kumlu-killi yapıdaki topraklar susam yetiştiriciliği için en ideal topraklardır. Kireçli ve bilhassa kil oranı fazla olan topraklar susam yetiştiriciliği için pek uygun değildir. Susamın yetiştiriciliği süresince suya pek ihtiyacı olmamasına karşın özellikle gelişme döneminde verilen su bitkinin çok daha verimli olmasına olanak sağlamaktadır.

Ülkemizdeki Susam Kullanım Alanları

Susam yağı yemeklerde kullanılmaya son derece uygun yağlar arasında olmasına karşın ülkemizde daha çok; tahin ve tahin helvası üretiminde, simit, kuru pasta vb. unlu malzemelerin üretiminde, sabun yapımında ve özellikle kozmetik sanayinde yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.