Kolza Bitkisi Nedir: Bitkisel yağ kaynağı olma özelliğine sahip kolza bitkisi, çok eski zamanlardan beri dünyada yaygın olarak kullanılırken, ülkemizin bu yağ ile tanışması özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında Romanya’dan ve Bulgaristan’dan gelen göçmenler tarafından ülkemize getirilmesi ile olmuştur. Ülkemiz bazlı düşünüldüğünde kolza bitkisinin ilk üretim yeri Trakya Bölgesi‘dir. Coğrafyamızda yetiştirilmeye oldukça uygun bir bitki olmasından Trakya bölgesi haricinde; Karadeniz, Ege, İç Anadolu, Akdeniz, Çukurova, Güney Marmara ve Güney Doğu Anadolu ’da yetiştirilmektedir. Kışlık ve yazlık olmak üzere iki fizyolojik döneme sahip bir yağ bitkisi olan kolza, bazı bölgelerimizde kanola, rapitsa ve rapiska olarak da adlandırılmaktadır. Kolza bitkisi bitkisel yağ kaynağı olarak yağlı tohumlu bitkiler grubunda yer alan ayçiçeği, soya, yer fıstığı ve pamuktan sonra gelen bir bitkidir. Kolza yağı kaynama noktası çok yüksek olan yağlar arasında yer almaktadır. Bu bitki içeriğinde %45-50 dolaylarında yağ ve % 15-24 gibi yüksek oranda da protein içermektedir.
Kolza Bitkinin Bitkisel Özellikleri ve Tohum Yapısı
Kazık köklü bitkiler içerisinde bulunan kolza bitkisinin kökleri; aynı zamanda toprak içinde 100-120 cm derinliklerime inebilmetedir. Bunun yanında, yana doğru da 50-80 cm yayılabilme özelliği bulunmaktadır. Kolza dayanıklı bir yapıya sahip olup, bitkinin boyu 150-160 cm dolaylarına kadar uzayabilmektedir. Çeşit özelliğine, yetiştirme koşullarına ve ekim sıklığına göre bitkinin dallanması farklılık arz edebilmektedir. Bununla birlikte 1-1,5 aylık döneme kadarki sürede kolza bitkisini yaprakları lahana yapraklarına fazlasıyla benzemektedir. Yaprakları koyu yeşil ve maviye çalan bir renge sahiptir. Küçük ve yuvarlak bir yapıda olan kolza bitkisinin tohumları, kısacası koyu kahveden siyaha kadar farklı renklerde olabilmektedir. Bin tane ağırlığı ortalama 3-7 gr arasında farklılık göstermektedir.
Kolza Bitkisi Yetiştiriciliğinde Ekolojik İstekler
Büyüme döneminde nemli havaya fazlaca gereksinim duyan kolza bitkisi, kar örtüsü altındaki -15 derecelerdeki sıcaklıklara kadar dayanabilme özelliğine sahiptir. İlkbahar ve sonrasında dönemlerde yetiştirildiği bölge yeterince yağış alıyorsa; ek bir sulamaya gereksinim duymadan rahatlıkla yetiştirilebilme imkanına sahiptir. Yıllık 300-2800 mm arasındaki ve 5-27 derece aralığındaki sıcaklıklarda rahatlıkla yetiştirilebilmektedir. Özellikle kumlu ve hafif topraklarda yetiştirilmekten pek hoşlanmayan kolza bitkisi daha çok; verimli, derin yapılı, drenajı iyi ve humus bakımından zengin topraklarda çok daha iyi gelişim göstermektedir. Kolza bitkisi sulanmadan da yetiştirilebilme imkanına sahiptir ancak yine de ekim işleminin ardından iki kez sulama yapılması verim açısından son derece iyi olmaktadır.
Kolza Bitkisi Yetiştiriciliğinde Hastalıklar ve Zararlılar
- Tarla Salyangozu
- Toprak Pireleri
- Kolza Sap Hortumlu Böceği
- Lahana Kelebeği
- Yaprak Biti
- Mildiyo Kolza Kök Uru
- Kurşuni Küf